Mei 2025
Van DigiD tot zelfvertrouwen: hoe de Bibliotheek Eemland inwoners digitaal vaardig maakt. Interview met Luciënne van der Peet
De Bibliotheek Eemland biedt al sinds 2017 Digisterker-cursussen aan. Luciënne van der Peet, programmaspecialist bij de bibliotheek, vertelt hoe de bibliotheek met persoonlijke aandacht en lokale samenwerking de inwoners van regio Eemland helpt om meer digitaal zelfvertrouwen op te bouwen. Niet met grootse stappen, maar juist door klein te beginnen en aan te sluiten bij de leefwereld van deelnemers bereikt de bibliotheek steeds meer mensen.
Wat is jouw functie bij de bibliotheek en wat houdt deze in?
‘Mijn functie is programmaspecialist Digitaal meedoen voor de Bibliotheek Eemland, waaronder vijf gemeentes vallen: Amersfoort, Baarn, Bunschoten-Spakenburg, Leusden en Woudenberg. Ik ben verantwoordelijk voor de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) en het digitale aanbod met de cursussen Digisterker en DigiVitaler en diverse digitale workshops.’
Wanneer zijn jullie gestart met ‘Digisterker – Werken met de digitale overheid’?
‘De eerste cursus was in 2017 in Amersfoort.’
Hoe ziet jullie aanbod Digisterker er in de praktijk uit?
“De Bibliotheek Eemland biedt ‘Digisterker; omgaan met de digitale overheid en DigiD’ als cursus aan. Er zijn per cursus vier bijeenkomsten van twee uur. De groepsgrootte bestaat uit maximaal acht deelnemers. Er wordt voorafgaand aan de cursus altijd een intake door de consulent Basisvaardigheden van de betreffende locatie afgenomen om te weten of iemand digitaal vaardig genoeg is. Ook wordt uitgevraagd met welke apparaten iemand werkt. Het meest ideale is natuurlijk dat cursisten hun eigen laptop of tablet meenemen. Dit in verband met de privacygevoelige informatie waarmee ze aan de slag gaan. Een ander voordeel is dat zij hun eigen apparaat goed kennen. Het lastige daarvan wel is dat sommige devices sterk verouderd zijn en niet voldoen. Daarom heeft de bibliotheek altijd zelf nog laptops achter de hand om dit te ondervangen.”
Hoe werven jullie deelnemers en welke mensen komen af op de cursus Digisterker?
‘We nemen het mee in de nieuwsbrief van de Bibliotheek Eemland, sturen een persbericht naar de lokale krant en hangen posters op in de bibliotheekvestiging. De meeste aanmeldingen komen van de nieuwsbrief en het persbericht. Daarnaast worden er deelnemers geworven via de consulent die de bezoekers in de bibliotheek kennen en aanspreken. We hebben ook geprobeerd om deelnemers te werven via de sociale media en flyers, maar dit heeft nooit tot aanmeldingen geleid. De meeste deelnemers zijn senioren.’
Werken jullie samen met andere organisaties voor de organisatie en/of uitvoering van Digisterker? En zo ja, wat is dan het aandeel van die andere organisatie(s)?
In Leusden is er een samenwerking met vrijwilligersorganisatie Gilde. Twee vrijwilligers van Gilde verzorgen daar de cursus. De intake en coördinatie worden uitgevoerd door de consulent Basisvaardigheden, zoals dat ook het geval is op andere locaties. Op de overige locaties worden de lessen verzorgd door een consulent en/of vrijwilligers. Een opvallende uitzondering is de gemeente Bunschoten-Spakenburg. Daar is een mooie samenwerking tot stand gekomen met de gemeente zelf: een ambtenaar verzorgt de cursus in de bibliotheek.
Met plezier de cursus gevolgd. Het bevestigde, gelukkig, hetgeen ik zelf met veel moeite en veel kostbare uren te weten ben gekomen over het DigiD-gebeuren. Er zou eerder en vooral ook duidelijk middels een reclamespot op tv hierover bericht mogen worden. Prima cursus, met verve en duidelijk gegeven. Prima cursusboek, erg duidelijk.
Oud-deelnemer cursus
Jullie hebben net een aantal cursussen gehad in o.a. Amersfoort, Woudenberg, Leusden en Baarn. Wat is de ervaring van deelnemers aan de cursus?
“De meeste deelnemers zijn heel positief over de cursus. Zij zijn aangenaam verrast over waarvoor DigiD allemaal gebruikt kan worden. En wat ze heel fijn vinden is dat er onder begeleiding in een vertrouwde en veilige omgeving kan worden geoefend. Na de cursus is er bij veel deelnemers genoeg vertrouwen om hun DigiD zelf te gebruiken. Een oud-deelnemer schreef: ‘Met plezier de cursus gevolgd. Het bevestigde, gelukkig, hetgeen ik zelf met veel moeite en veel kostbare uren te weten ben gekomen over het DigiD-gebeuren. Er zou eerder en vooral ook duidelijk middels een reclamespot op tv hierover bericht mogen worden. Prima cursus, met verve en duidelijk gegeven. Prima cursusboek, erg duidelijk.'”
Wat vinden de docenten van het lesmateriaal?
‘De docenten zijn tevreden over het lesmateriaal. Er zit een goede opbouw in en de stof wordt in makkelijk te doorlopen stappen aan de cursisten aangeboden. Verder is het prettig dat de lesstof aangepast kan worden aan de behoeften van de cursisten. De laatste les van de vier lessen wordt altijd besteed aan één van de keuzemodulen.’
De header en het menu van digisterkercursus.nl, na te zijn ingelogd als docent. Op deze website staat het lesmateriaal dat hoort bij het lesprogramma ‘Digisterker – Werken met de digitale overheid’
Hoe past het Digisterker-programma binnen de andere activiteiten van de bibliotheek op het gebied van (digi)taalvaardigheden?
‘Redelijk goed. Sinds de Bibliotheek Eemland Informatiepunten Digitale Overheid heeft, zijn de klanten er zich steeds meer van bewust dat je bij de bibliotheek nu ook terecht kunt voor vragen over die digitale overheid, naast hun vragen over de computer, tablet of smartphone. IDO-medewerkers verwijzen bezoekers naar de diverse gratis digitale cursussen en workshops in de bibliotheek. Wel zouden we meer mensen willen bereiken dan dat we nu doen. Voor sommige mensen is een cursus een te hoge drempel. Daarom zijn we aan het nadenken of we naast de Digisterker-cursussen of in plaats hiervan workshops met Digisterker-materiaal gaan aanbieden. In zo’n workshop wordt dan op een toegankelijke manier een specifiek overheidsthema behandeld zodat we ook die groep mensen bereiken die nu nog schroom hebben om te komen.’
Bij de cursus in Baarn hoorde ik een deelnemer zeggen dat zij huizenhoog opzag tegen de cursus, maar dat bij de tweede les al bleek dat zij zichzelf had onderschat. Terwijl de cursus nog liep, kon ze al heel goed met DigiD uit de voeten.
Luciënne
Wat is je succesmoment met betrekking tot de Digisterker-cursus?
‘Bij de cursus in Baarn hoorde ik een deelnemer zeggen dat zij huizenhoog opzag tegen de cursus, maar dat bij de tweede les al bleek dat zij zichzelf had onderschat. Terwijl de cursus nog liep, kon ze al heel goed met DigiD uit de voeten. En ik hoorde van één van onze consulenten dat zij bij haar deelnemers gedurende de cursus het zelfvertrouwen zag groeien en dat de deelnemers aan het einde van de cursus het zelfs leuk gingen vinden om met DigiD te werken. Daar doe je het voor. Dat mensen het na de Digisterker-cursus ook echt zelf gaan doen.’
Wat is een leermoment met betrekking tot Digisterker?
‘In de vroege begintijd is het wel gebeurd dat een deelnemer nog niet digitaal vaardig genoeg was om mee te doen. Dat is vervelend voor de deelnemer, want dat leidt tot frustratie. Om dat te voorkomen wordt daarom altijd vooraf door de consulent een intake met deelnemer gedaan. Bij weinig of geen vaardigheid worden mensen doorverwezen naar de Klik & Tik-cursus, zodat ze daarna alsnog de Digisterker-cursus kunnen gaan volgen.’
Een voor de hand liggende tip is om altijd vooraf een (telefonische) intake met de deelnemer te doen om te achterhalen of mensen vaardig genoeg zijn en of zij al gebruik maken van DigiD.
Luciënne
Heb je nog tips voor andere bibliotheken?
‘Een voor de hand liggende tip is om altijd vooraf een (telefonische) intake met de deelnemer te doen om te achterhalen of mensen vaardig genoeg zijn en of zij al gebruik maken van DigiD. Daarmee is ook meteen het eerste contact gelegd en voelt het voor de deelnemer meteen al vertrouwder als ze de bibliotheek binnenstappen om de eerste les te gaan volgen. Verder doen we er altijd alles aan om de deelnemers op hun gemak te stellen en uiteraard mag daar een lekker koekje bij de koffie of thee niet bij ontbreken. En zorg dat er een vervolgaanbod voor de deelnemers is, zoals bijvoorbeeld een DigiCafé met thema’s die aanhaken bij DigiD.’
Vragen?
Heeft u vragen over de lesprogramma’s voor volwassenen van Stichting Digisterker? Neem dan contact op met:
Chantal Venema, medewerker Dienstverlening en Relatiebeheer bij Stichting Digisterker
E-mailadres: chantal.venema@digisterker.nl
Telefoon: 06 1142 5910