December 2024

Kerstboodschap van Stichting Digisterker

Beste lezer,

Om te beginnen wens ik u namens Stichting Digisterker sfeervolle kerstdagen en een voorspoedig en gezond 2025!

Graag wil ik via deze kerstboodschap met u terugblikken op 2024 en vooruitblikken op het komende jaar. Omdat Stichting Digisterker dit jaar 10 jaar bestaat, neem ik u graag eerst mee in mijn gedachten over de betekenis van ons werk in de afgelopen jaren.

De betekenis van 10 jaar Stichting Digisterker – mensen helpen mensen

Op 18 april jl. vierden we tijdens onze Digisterkerdag 2024 met zo’n 200 deelnemers ons 10-jarig jubileum. Het motto van die dag was ‘Online begint offline – mensen helpen mensen’. Met dit motto richtte het programma zich op de vraag hoe mensen die de digitale ontwikkelingen niet kunnen bijbenen, geholpen kunnen worden. We hebben het dan over mensen met beperkte digitale vaardigheden die behoefte hebben aan meer uitleg en persoonlijke hulp, liefst op een fysieke plek bij hen in de buurt. Dit motto van de Digisterkerdag vertelt ook het verhaal van het werk van Stichting Digisterker van de afgelopen 10 jaar. Het eerste gedeelte van het motto, Online begint offline, gaat over het contact met overheids- en zorgorganisaties, de thematiek van ons educatie-aanbod. Het tweede gedeelte van het motto, mensen helpen mensen, gaat over ondersteuning bij het regelen van je online zaken, zelf of met hulp van anderen.

Door digitalisering zijn veel fysieke overheidsloketten in de afgelopen jaren gesloten. Als reactie daarop is o.a. het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) ontstaan, waar mensen in een 1-op-1 gesprek op weg geholpen worden bij het online regelen van hun zaken en het beantwoorden van hun dringende vragen. Tijdens een eerdere Digisterkerdag in 2017 presenteerde Jos Debeij, destijds hoofd van de afdeling Bibliotheekstelsel van de Koninklijke Bibliotheek, een plan dat daarop vooruit liep. Hij sprak over de digitale kloof en over de grote groep van mensen die we over die kloof heen zouden moeten willen helpen. Het overbruggen van de kloof illustreerde hij door van de ene kant van het podium naar de andere kant te lopen. Hij betoogde dat het overbruggen van die kloof misschien wel als een onmogelijke opgave klinkt, maar dat als je van een enorme berg vele molshopen maakt, dat het dan wel kan. Prachtige beelden, prachtige logica, iedereen zag het voor zich. Hij plantte hier in elke molshoop het zaadje van het Informatiepunt Digitale Overheid in de bibliotheeksector. Daar plukt ook Stichting Digisterker de vruchten van, omdat onze programma’s met de komst van de IDO’s nog beter ingebed zijn in het werk van de bibliotheek.

De bibliotheeksector zet zich sinds 2019 enorm in voor de IDO’s en levert een prestatie van formaat met inmiddels meer dan 750 locaties. Stichting Digisterker is als partner in het bibliotheekstelsel onderdeel van de beweging die de bibliotheken de afgelopen jaren in deze richting hebben gemaakt en zij heeft dat mede mogelijk gemaakt. De inhoud van het Digisterker-cursusaanbod op het gebied van digitale overheid en digitale zorg sluit aan bij de vragen die het IDO beantwoordt. En vaak bemensen Digisterker-docenten, vrijwilligers en medewerkers van de bibliotheek, het IDO.

Dat brengt ons op het belangrijkste deel van het werk van Stichting Digisterker. Vanaf het begin in 2014 hebben we ons toegelegd op een andere vorm van hulp, namelijk hulp bij het leren gebruiken van online diensten. We hebben daar in de loop van de afgelopen jaren uniek preventief en curatief educatie-aanbod voor ontwikkeld, voor zowel jongeren (lessen op school) als volwassenen (cursussen, bijvoorbeeld in de bibliotheek en in penitentiaire inrichtingen). Voor jongeren en volwassenen is het belangrijk dat ze zo veel mogelijk zelfstandig hun zaken kunnen regelen. Goed onderwijs op dit gebied voorkomt dat jongeren in de problemen komen. En goed cursusaanbod zorgt er voor dat volwassenen, die hun zaken zelf willen kunnen regelen, mee kunnen komen in de ontwikkelingen en niet afhankelijk hoeven te zijn van de hulp van anderen. Bij dit educatie-aanbod zijn de docenten de helpers. Wat zo mooi hieraan is, is dat de cursisten elkaar ook helpen, al was het maar dat de cursist het gevoel krijgt niet de enige te zijn die er moeite mee heeft. Ik zei het al, mensen helpen mensen.

Uit de reacties op ons werk merken we dat leerlingen en cursisten dankbaar zijn voor de hulp die zij krijgen bij het leren. Daarmee helpen zij ook hun begeleiders. Het helpen van mensen is fijn en geeft je een goed gevoel. Dat zullen veel docenten, vrijwilligers en medewerkers van de IDO’s kunnen beamen. Mensen helpen mensen is dus wederkerig. Dat draagt bij aan een samenleving waarin we begrip voor elkaar hebben en elkaar willen helpen. Wat is een samenleving zonder verbinding van mensen? Met die hulpstructuur van informatiepunten en educatieaanbod dragen we met z’n allen bij aan een mooiere samenleving!

Met onze programma’s kunnen we, dankzij de inzet van vele anderen, uitsluiting van mensen helpen voorkomen. Dat is mooi werk en geeft grote betekenis aan onze gezamenlijke inspanningen. Door de inbedding van de Digisterker-programma’s in landelijke ontwikkelingen en beleid kunnen we de impact voor zowel individu als samenleving verder vergroten.

Terugblik op 2024

Overal in het land worden in bibliotheken en penitentiaire inrichtingen door medewerkers en vrijwilligers digitale vaardigheidscursussen aangeboden, zoals Digisterker – Werken met de digitale overheid en bij bibliotheken ook DigiVitaler – digitale zorg dichterbij. Daarnaast maken steeds meer jongeren op school door ons lesprogramma Doe je digiding! – jongeren en de digitale overheid kennis met de digitale overheid. En voor praktische hulp kunnen jongeren en hun begeleiders terecht op onze informatieve website Digidingen-desk – informatiepunt voor jongeren. Het dagelijkse werk van Stichting Digisterker bestaat vooral uit het ontwikkelen, maken, onderhouden en uitgeven van deze programma’s. Met name het onderhoud van de lesprogramma’s is intensief dagelijks werk, omdat actualiteit van het lesmateriaal essentieel is voor de gebruikers daarvan: cursisten, leerlingen en docenten. We vinden het verder belangrijk dat onze programma’s inhoudelijk goed aansluiten bij actuele ontwikkelingen in de samenleving. Dit heeft in het afgelopen jaar geresulteerd in nieuwe activiteiten en mooie ontwikkelingen. Een kleine greep daaruit vindt u hieronder.

Vooruitblik op 2025

Natuurlijk gaan we in 2025 verder met ons werk als maker van lesprogramma’s voor jongeren en volwassenen. Voor de uitvoering van ons werk zetten we de samenwerking met o.a. de bibliotheeksector, het onderwijs, het jongerenwerk, de zorg, het gevangeniswezen en de overheid voort. We krijgen vanuit dit netwerk veel waardering voor ons werk. Onze positie is uniek binnen dit werkveld qua aanbod, thematiek, breedte, landelijke schaal, staat van dienst, expertise, etc. Dat wordt zeker nog niet door iedereen als zodanig gezien, omdat het werkveld complex is en wij daarin een brede rol vervullen. Als makers van lesprogramma’s zijn wij onderdeel van een educatieketen. In die keten gaat het om het samenspel van makers van educatieve inhoud (zoals Stichting Digisterker), intermediaire organisaties (doorverwijzers, overheidsorganisaties), aanbieders (zoals bibliotheken en scholen) en de gebruikers (docenten en cursisten). Die keten creëert digitale inclusie en ondersteunt de overheid bij het duurzaam realiseren van haar maatschappelijke digitaliseringsopgaven. Daar zou de overheid rechtstreeks en zonder aarzeling in moeten willen investeren, vinden wij. We zijn daarom ook blij met de onlangs door de vaste Kamercommissie Digitale Zaken gelanceerde initiatiefnota ‘Ons Digitaal Fundament’. Daarin roept de Kamer staatssecretaris Szabó van Digitalisering o.a. op om de offline dienstverlening op peil te houden en er voor te zorgen dat de IDO’s meerjarige zekerheid krijgen. De Kamercommissie roept verder op om te werken aan het verbeteren van digitale vaardigheden, in het formele onderwijs (scholen) en in het non-formele onderwijs (bibliotheken). Dat is ons natuurlijk uit het hart gegrepen: wanneer je spreekt over ‘Ons Digitaal Fundament’ dan is onderwijs een van de pijlers daarop. Onze lesprogramma’s sluiten daar inhoudelijk naadloos op aan.

Voor de uitwerking van de ambitie die uit dit plan spreekt, zullen we pleiten voor aandacht voor de makers van lesprogramma’s in de educatieketen, zoals Stichting Oefenen.nl en Stichting Digisterker. De makers zijn afhankelijk van aanbestedingen, projectsubsidies, fondsen en incidentele giften. Dat is geen stevige en duurzame basis. Structurele oplossingen voor structurele problemen vragen om structurele financiering. In landelijk beleid wordt er bijvoorbeeld steeds meer vanuit gegaan dat financiering van volwasseneducatie een kwestie is van het door de overheid beschikbaar stellen van decentrale middelen voor lokale coördinatie en uitvoering van cursussen. Financiering van de makers lijkt hierbij over het hoofd gezien te worden. De gevolgen laten zich raden: lokale organisaties ontwikkelen zelf lesprogramma’s en vinden ons wiel opnieuw uit of laten zich er door inspireren. En organisaties als die van ons moeten hun programma’s op lokaal niveau aan de man brengen. Dat is inefficiënt en dat maakt het aanbod natuurlijk nodeloos duurder.

U begrijpt het: wij doen een oproep aan overheid en politiek om de unieke positie van landelijke makers van lesprogramma’s, zoals Stichting Digisterker, te versterken en te borgen. Stichting Digisterker heeft in de afgelopen 10 jaar gewerkt aan een goede basisinfrastructuur: landelijk aanbod met een lokale uitwerking. Wij zijn onderdeel van de educatiepijler op het ‘digitaal fundament’, waarop verder gebouwd kan worden en lokale variatie, kleur en maatwerk mogelijk is. Daar gaan we het komende jaar werk van maken en we rekenen op de steun van onze netwerkpartners en op uw medewerking!

Wij bedanken u …

De resultaten van het afgelopen jaar waren mogelijk door de samenwerking met vele organisaties. Graag willen we iedereen bedanken die bijdraagt aan onze programma’s. In het bijzonder de docenten die met hun inzet, begrip en geduld cursisten en leerlingen digitaal op weg hebben geholpen.

Namens alle collega’s van Stichting Digisterker kijk ik uit naar de samenwerking met onze netwerkpartners in het nieuwe jaar, met u.

Piet Boekhoudt
directeur Stichting Digisterker